Bản đồ định vị thương hiệu là gì? Cách lập bản đồ định vị thương hiệu

Xây dựng và định vị được thương hiệu trong nhận thức khách hàng là một thành công to lớn của doanh nghiệp. Hiện nay, bản đồ định vị thương hiệu là một trong những công cụ khoa học giúp đo lường chính xác vị thế của doanh nghiệp và đối thủ trên thị trường. Cùng PharMarketing tìm hiểu chi tiết về các khái niệm cũng như cách thức lập bản đồ định vị thương hiệu tối ưu nhất 2023 nhé!

Bản đồ định vị thương hiệu là gì?

Bản đồ định vị thương hiệu là một hệ trục tọa độ biểu thị ý nghĩa cho nhận thức của khách hàng về thương hiệu so với đối thủ cạnh tranh của họ dựa trên nhiều thuộc tính khác nhau. Thông qua sơ đồ này, doanh nghiệp dễ dàng xác định được giá trị sản phẩm, dịch vụ của mình hơn kém ra sao so với các đối thủ. 

Đa số hệ trục tọa độ này sẽ đại diện cho 2 thuộc tính là giá cả và chất lượng. Trong một số trường hợp, chúng ta có thể thay đổi các thuộc tính cụ thể khác để phù hợp hơn cho việc so sánh. 

Tại sao lập bản đồ thương hiệu lại quan trọng?

Đứng trước sự cạnh tranh khốc liệt về thị trường và phân khúc khách hàng như hiện nay, việc tạo nên sự khác biệt và độ nhận diện thương hiệu tốt đang là thách thức của nhiều doanh nghiệp. Việc tạo lập bản đồ thương hiệu sẽ mang đến nhiều thông tin hữu ích, giúp bạn có thể tháo gỡ những khó khăn trên như sau:

• Xác định nhận thức của khách hàng về thương hiệu của bạn.
• Hiểu rõ những ưu nhược điểm về thương hiệu của bạn.
• Xác định các đối thủ cạnh tranh và lợi thế, điểm mạnh của họ.
• Xác định các yếu tố khác biệt lớn nhất.

Các thông tin được cung cấp bởi bản đồ giúp bạn hình dung rõ nét về vị thế thương hiệu hiện tại, biết đối thủ cạnh tranh và cách khách hàng cảm nhận về thương hiệu như thế nào. Từ đó, có thể được sử dụng để đưa ra các kế hoạch để nâng cao vị trí của mình trong những lĩnh vực mà bạn vượt trội so với đối thủ cạnh tranh và cải thiện những mặt hạn chế.

Bản đồ thương hiệu có thể được tiến hành định kỳ (hàng năm) hoặc sau các sự kiện lớn để thuận tiện cập nhật các thay đổi và đánh giá hoạt động của thương hiệu trong từng khoảng thời gian. Qua đó giúp doanh nghiệp định hướng được mục tiêu và phương châm cốt lõi, tiến hành các chiến lược cạnh tranh tốt nhất. 

Cách lập bản đồ định vị thương hiệu

Một bản đồ định vị thương hiệu mang lại nhiều lợi ích to lớn cho doanh nghiệp phải đảm bảo tuân thủ các giai đoạn xây dựng sau:

Bước 1: Chuẩn bị danh sách đối tượng khách hàng tiềm năng của thương hiệu

Mỗi thương hiệu, ngành hàng và lĩnh vực đều có một tệp khách hàng tiềm năng và phân khúc thị trường mục tiêu. Việc xác định chính xác những yếu tố này giúp doanh nghiệp tập trung và triển khai các kế hoạch, chiến lược thu hút, chuyển đổi khách hàng hiệu quả hơn.

Khách hàng của doanh nghiệp có thể là phân khúc tầm cao, trung và thấp hoặc nhắm vào các đối tượng cụ thể là học sinh, nhân viên công sở, người trung niên, v.v. Tùy thuộc vào định hướng phát triển thị phần khách hàng cũng như đặc điểm sản phẩm mà chúng ta cần đưa ra các quyết định phù hợp nhất. Để chuẩn bị tốt danh sách đối tượng khách hàng tiến hành, doanh nghiệp có thể tiến hành các khảo sát thị trường như thu thập ý kiến, nhân khẩu học, sở thích, nhu cầu, v.v. của mọi người dựa trên mô hình 5W.  

Bước 2: Khảo sát, phân tích đối thủ cạnh tranh 

Sau khi đã xác định được thị trường và khách hàng mục tiêu, bạn cần biết rõ doanh nghiệp mình sẽ phải đối diện với các đối thủ cạnh tranh nào. Sàng lọc những đối thủ cạnh tranh chủ chốt mà doanh nghiệp phải đối mặt để phân tích toàn diện, hiểu rõ khách hàng về thương hiệu và đối thủ của bạn.

Một trong những mô hình nổi tiếng dùng để đánh giá hiệu quả tương quan lực lượng là SWOT. Căn cứ trên việc phân tích điểm mạnh (Strength), điểm yếu (Weak), cơ hội (Opportunity), de dọa (Threat), doanh nghiệp sẽ xác định những lợi thế cạnh tranh của mình cũng như những yếu điểm cần khắc phục. Quá trình phân tích càng chi tiết, đầy đủ thì việc định vị thương hiệu đối thủ trên sơ đồ càng dễ dàng.  

Bước 3: Xác định thuộc tính phù hợp cho hệ trục tọa độ 

Khi đã có dữ liệu so sánh giữa thương hiệu mình và các đối thủ khác, chúng ta cần chuẩn bị các tiêu chí dùng để so sánh, đánh giá. Không có bất kỳ công thức hay quy tắc nào để tìm ra được các thuộc tính trên. Do đó, công việc này cần phụ thuộc nhiều vào đặc tính sản phẩm của doanh nghiệp cũng như tính linh động, sáng tạo và tầm nhìn của người xây dựng bản đồ. 

Bước 4: Xây dựng bản đồ định vị thương hiệu

Từ cơ sở thông tin, dữ liệu thu thập được từ 3 bước trên, bạn cần sắp xếp thương hiệu đúng vào các vị trí tương ứng theo mức độ tăng hoặc giảm dần. Công đoạn đánh giá này đòi hỏi sự tỉ mỉ, chính xác và khách quan nhất. Với kết quả cuối cùng, doanh nghiệp sẽ hiểu rõ vị thế của bản thân trên thị trường, những sai sót, hạn chế còn tồn đọng, qua đó có phương hướng để điều chỉnh hiệu quả, phù hợp hơn.

Việc thiết kế bản đồ không chỉ dừng ở việc sắp xếp đúng vị trí các thương hiệu mà còn phải đề xuất được những kiến nghị, thay đổi giúp doanh nghiệp cải thiện được chỗ đứng của mình. Như vậy, việc tạo lập bản đồ định vị thương hiệu mới có ý nghĩa và giá trị. 

Ví dụ về bản đồ định vị thương hiệu

Chúng ta sẽ lấy một ví dụ cụ thể để chứng minh lợi ích của bản đồ thương hiệu là thật sự quan trọng đối với doanh nghiệp.

Giả thiết đặt ra thương hiệu 1 muốn so sánh mình với các đối thủ khác trên thị trường công nghệ thông tin. Thương hiệu 1 muốn khảo sát các nhân viên IT để xác định được vị trí của mình với tư cách là nhà cung cấp B2B. Họ đã lựa chọn một số đối thủ cạnh tranh và những tiêu chí cần đo lường như: độ tin cậy, sự sáng tạo, chất lượng dịch vụ khách hàng, v.v. 

Sau khi thu thập được 300 câu trả lời phù hợp, đội ngũ phân tích sẽ xử lý, chọn lọc và đưa ra được kết quả so sánh sau: 

Bảng dữ liệu trên tiếp tục được phân tích tương ứng (correspondence analysis) và tạo ra được một bản đồ định vị thương hiệu. Trong một số trường hợp, bản đồ sẽ thiếu tính chính xác do lượng phản hồi không có độ tin cậy cao. 

Cách đọc bản đồ thương hiệu

Thông qua mối liên hệ giữa các thương hiệu và tiêu chí đánh giá, chúng ta có thể đọc hiểu bản đồ thương hiệu như sau:

• Các tiêu chí tường minh sẽ là điểm nổi bật, dễ phân biệt cho doanh nghiệp. Nếu thuộc tính đánh giá quá chung chung thì rất khó đánh giá được mức độ cạnh tranh chính xác giữa các thương hiệu với nhau.
• Một thương hiệu sở hữu nhiều tiêu chí đánh giá nhưng không quá nổi bật hoặc vượt trội ở 1 đặc điểm nào sẽ khó tạo ra được yếu tố khác so với đối thủ cạnh tranh.
• Các thương hiệu có điểm đánh giá càng gần nhau thì chứng tỏ họ có những thế mạnh, cơ hội tương tự để phát triển.
• Các tiêu chí có điểm đánh giá thấp đồng nghĩa với việc các thương hiệu hiện nay vẫn chưa giải quyết được các vấn đề này. Nếu xuất hiện một doanh nghiệp mới tham gia thị trường với điểm mạnh là những tiêu chí trên có thể sẽ tạo ra sự khác biệt và thành công hơn so với đối thủ.

KẾT LUẬN
Trên đây là những thông tin tổng hợp liên tục và mới nhất về “bản đồ định vị thương hiệu” giúp các bạn có thêm những kiến thức marketing hữu ích. Hãy luôn theo dõi và cập nhật thêm nhiều bài viết thú vị khác tại PharMarketing nhé!