4 Bước phân tích đối thủ cạnh tranh hữu ích cho doanh nghiệp

Với sự phát triển mạnh mẽ trên thị trường hiện nay, doanh nghiệp ở bất kỳ lĩnh vực, ngành nghề nào cũng đều tồn tại nhiều đối thủ cạnh tranh. Đây không chỉ là thách thức mà còn là động lực để mỗi doanh nghiệp không ngừng nghiên cứu, đổi mới sản phẩm của mình để phù hợp với xu hướng thị trường, khách hàng. Cùng PharMarketing tìm hiểu cách xác định và phân tích đối thủ cạnh tranh chuẩn xác nhất ngay trong bài viết dưới đây.’  

Đối thủ cạnh tranh là gì? 

Đối thủ cạnh tranh là những cá nhân, doanh nghiệp có cùng phân khúc thị trường và khách hàng cũng như các tiềm lực cạnh tranh. Bất kỳ môi trường kinh doanh hay lĩnh vực ngành nghề nào cũng có những đối thủ. 

Với những mặt hàng thông dụng như mỹ phẩm, hàng tiêu dùng, văn phòng phẩm, v.v. thì tỷ lệ đối thủ cạnh tranh càng cao.

Không có một doanh nghiệp nào có thể thâu tóm toàn bộ thị phần nên muốn chiếm ưu thế trên thị trường bắt buộc các doanh nghiệp không ngừng sáng tạo, đổi mới sản phẩm, chất lượng dịch vụ, đề ra nhiều chiến lược hợp lý để đáp ứng kịp thời xu hướng khách hàng. 

Một số ví dụ về các đối thủ cạnh tranh để giúp bạn hiểu rõ hơn như sau:

• Ngành hàng không vũ trụ: Vietjet và Bamboo là đối thủ cạnh tranh của nhau trên phân khúc dịch vụ hàng không giá rẻ.
• Ngành điện tử: Samsung, Sony, Apple, Oppo, v.v là những đối cạnh tranh nhau về các sản phẩm công nghệ như laptop, điện thoại, tai nghe, v.v.
• Ngành nước giải khát: điển hình là Coca, Pepsi luôn là cặp đối thủ cạnh tranh truyền kỳ với từng cuộc chiến marketing khốc liệt. 

Đối thủ cạnh tranh là một trong những nhân tố quan trọng trên thị trường 

Tại sao cần phải phân tích đối thủ cạnh tranh 

Việc phân tích đối thủ cạnh tranh mang đến nhiều lợi ích cho doanh nghiệp và là yếu tố quan trọng không thể bỏ qua nếu muốn phát triển lâu dài trên thị trường. Cụ thể:

• Phân tích đối thủ cạnh tranh giúp doanh nghiệp xác định được điểm yếu, điểm mạnh, những cơ hội, thách thức của mình so với đối thủ và các yếu tố khách quan từ thị trường kinh doanh. Nhờ đó doanh nghiệp có kế hoạch để phát triển ổn định và nâng cao trong tương lai.
• Có cơ sở để xây dựng và thực thi các chiến dịch kinh doanh hiệu quả với sản phẩm, dịch vụ tốt hơn đối thủ, dành được lợi thế thị trường.
• Hỏi hỏi và rút kinh nghiệm từ những thành công, thất bại của đối thủ. Từ đó, doanh nghiệp có thêm các bài học về kinh doanh, tránh được những sai lầm không đáng có. 

Tại sao cần phải phân tích đối thủ cạnh tranh 

Cách phân tích đối thủ cạnh tranh trong kinh doanh 

Để có thể nắm bắt chính xác những yếu tố xoay quanh đối thủ cạnh tranh của doanh nghiệp, bạn nên thực hiện theo những bước cơ bản sau:

Bước 1: Xác định đối thủ cạnh tranh 

Mỗi doanh nghiệp có thể đối mặt với hàng trăm hay hàng nghìn đối thủ cạnh tranh khác nhau. Tuy nhiên, bạn chỉ nên tập trung phân tích những đối thủ cạnh tranh tiêu biểu, phù hợp nhất dựa trên các tiêu chí như giống nhau về loại hình kinh doanh, mô hình kinh doanh, đối tượng khách hàng, phân khúc thị trường.

Để tiết kiệm thời gian, công sức cũng như đảm bảo dữ liệu chính xác nhất, bạn có thể ứng dụng một số cách thức sau:

• Google Search: Hầu hết dự án nghiên cứu, tìm hiểu thông tin nào cũng đều bắt đầu bằng việc tìm kiếm trên Google hoặc truy cập trực tiếp website đối thủ. Các kết quả tìm kiếm trả về từ Google là một nguồn dữ liệu rộng lớn giúp bạn có nhanh chóng nắm bắt những thông tin cần thiết.
• Mạng xã hội: Để tiếp cận khách hàng dễ dàng hơn, các doanh nghiệp hiện nay đều có xu hướng sử dụng các trang mạng xã hội như Facebook, Instagram, Linkedin hoặc cửa hàng online. Do đó, việc khai thác nguồn thông tin thông qua mạng xã hội là yếu tố quan trọng giúp bạn hiểu rõ hơn về các chiến lược, chương trình marketing mà đối thủ đang triển khai.
• Khách hàng: Những chia sẻ, góp ý chân thực từ khách hàng là cơ sở uy tín để bạn thu thập các thông tin về đối thủ cạnh tranh. Việc lắng nghe những trải nghiệm, quan điểm của khách hàng về những đơn vị dịch vụ họ đã và đang sử dụng sẽ giúp bạn rút ra được nhiều bài học quý giá trong cách kinh doanh.
• Khảo sát: Bạn có thể thực hiện một cuộc khảo sát điều tra trên tư cách là một khách hàng để xem xét về giá cả, thời gian phản hồi, cách xử lý vấn đề, yêu cầu, v.v. từ các đối thủ cạnh tranh, giúp doanh nghiệp hiểu rõ và đánh giá được quy trình kinh doanh của đối thủ. 

Bước 2: Phân loại đối thủ cạnh tranh 

Từ danh sách các đối thủ cạnh tranh tiềm năng vừa lập trên, bạn cần xác định và phân loại đối thủ thành 1 trong 4 nhóm sau:

• Đối thủ cạnh tranh trực tiếp
• Đối thủ cạnh tranh gián tiếp
• Đối thủ cạnh tranh tiềm ẩn

Nhờ vậy, chúng ta sẽ triển khai những chính sách, kế hoạch cạnh tranh phù hợp cho từng nhóm đối tượng.

Bước 3: Thu thập thông tin đối thủ

Trước khi tiến hành phân tích, bạn cần có những dữ liệu, thông tin đáng tin cậy để làm cơ sở uy tín. Lượng thông tin thu được càng nhiều, càng chất lượng sẽ giúp kết quả báo cáo càng chuẩn xác. Một số nhóm thông tin cơ bản cần có gồm:

• Tổng quan về doanh nghiệp: Những thông tin chung nhất về cơ cấu nhân sự, quy mô, phương thức hoạt động của đối thủ.
• Sản phẩm, dịch vụ: Những đặc điểm về bao bì thiết kế, công dụng, cách dùng, giá thành có giống với sản phẩm của bạn không? Đối thủ có bao nhiêu phân khúc giá? USP ra sao? Mô tả sản phẩm như thế nào?
• Kênh phân phối: Bất kỳ đơn vị nào cũng luôn cần cố gắng mở rộng tối đa các kênh tiếp cận và điểm chạm với khách hàng. Hãy nghiên cứu đối thủ sử dụng những cách thức, phương tiện nào để quảng bá, phân phối sản phẩm. Số lượng người tương tác, chuyển đổi trên mỗi kênh bao nhiêu? Cách vận hành, đặc điểm cấu trúc, hoạt động kênh như thế nào?
• Truyền thông: Phân tích cách thức marketing trực tuyến (online) và trực tiếp (offline) để xác định nội dung truyền tải và mức độ hiệu quả trên các phương tiện truyền thông. Qua đó, doanh nghiệp sẽ rút ra được một số bài học, kinh nghiệm dựa trên những kết quả họ đạt được.

Bước 4: Lập báo cáo phân tích chi tiết

Thông qua những số liệu, thông tin thu thập được về đối thủ cạnh tranh, doanh nghiệp cần tiến hành lập báo cáo rõ ràng, khoa học hơn. Trong bảng phân tích này, bạn có thể phân chia dựa trên các tiêu chí khác nhau mà doanh nghiệp muốn so sánh, đối chiếu. Việc sắp xếp trong bảng nên chia theo trình tự thời gian để dễ dàng quan sát được những thay đổi của đối thủ.

Cách phân tích đối thủ cạnh tranh trong kinh doanh 

Những lưu ý gì khi thực hiện phân tích đối thủ cạnh tranh

Để có được một tập dữ liệu đáng tin cậy và hữu ích từ việc phân tích đối thủ là điều không dễ dàng, doanh nghiệp cần bỏ ra rất nhiều thời gian, công sức và chi phí. Chính vì vậy, để tối ưu nguồn lực và đảm bảo hiệu quả của quá trình phân tích đối thủ, doanh nghiệp cần nắm được những lưu ý sau:

• Thời điểm phân tích: Đối thủ cạnh tranh cũng không ngừng thay đổi và phát triển theo những biến động trên thị trường. Vì vậy, cần lưu ý xem xét họ trong một khoảng thời gian thay vì chỉ trong một thời điểm cố định.
• Xác định mục tiêu rõ ràng: Việc phân tích có mang lại kết quả hay không phụ thuộc vào mục tiêu ban đầu mà doanh nghiệp đặt ra. Bạn cần biết mình muốn tìm hiểu điều gì từ đối thủ và để làm gì thì mới có thể tập trung đúng trọng tâm và phương hướng thực hiện.
• Đánh giá dựa trên thông tin thực tế: Doanh nghiệp cần đánh giá và đưa ra các quyết định dựa trên số liệu, kết quả thực tế thu được chứ không phải xuất phát từ thành kiến, quan điểm chủ quan cá nhân. Nhờ đó, doanh nghiệp mới có cơ sở chính xác để lập ra những kế hoạch, chiến lược khách quan, hợp lý nhất.

Những lưu ý gì khi thực hiện phân tích đối thủ cạnh tranh 

Những đối thủ cạnh tranh nên biết

Có 3 loại đối thủ cạnh tranh mà doanh nghiệp nào cũng nên nắm rõ sau:

1. Đối thủ cạnh tranh trực tiếp

Đây là kiểu đối thủ cạnh tranh phổ biến mà hầu hết doanh nghiệp nào cũng gặp phải. Nhóm đối thủ này cung cấp một loại hình sản phẩm, dịch vụ tương tự cho cùng phân khúc khách hàng và thị trường với bạn. 

Nhắc đến đối thủ cạnh tranh trực tiếp có thể kể ngay đến những thương hiệu tiêu biểu như KFC – Mcdonald, Milo – Ovaltine, Pizza Hut – Domino, v.v. 

2. Đối thủ cạnh tranh gián tiếp

Đối thủ cạnh tranh gián tiếp là các đối tượng không cung cấp các sản phẩm giống nhau nhưng có thể phục vụ cho cùng một nhu cầu của khách hàng hoặc giải quyết cùng một vấn đề. Tuy nhiên, trong tương lai, họ có tiềm năng để trở thành đối thủ trực tiếp của doanh nghiệp. 

Ví dụ: Trên thị trường về phương tiện đi lại: Máy bay, xe khách, xe lửa là sản phẩm thay thế của nhau, đều có thể phục vụ cho nhu cầu di chuyển của con người. Hay đối với thị trường dịch vụ nhà hàng: các nhà hàng món Âu – Á trên cùng con phố đều là lựa chọn cho mục đích ăn uống sẽ và cũng chính là đối thủ cạnh tranh gián tiếp của nhau. 

3. Đối thủ tiềm ẩn

Đây là nhóm các cá nhân, tổ chức chưa tham gia vào hoặc mới xuất hiện nhưng chưa cung cấp sản phẩm, dịch vụ nào liên quan đến lĩnh vực của bạn. Tuy nhiên, họ có đủ tiềm năng, sức mạnh để đe dọa lớn hoặc ảnh hưởng đến thị trường, lĩnh vực hoạt động của doanh nghiệp trong tương lai. 

Ví dụ về các doanh nghiệp có tiếng tăm, chỗ đứng vững chắc trong lĩnh vực sữa như Vinamilk, TH True Milk, v.v. Dựa trên những thế mạnh và cơ hội về danh tiếng, khách hàng, quy mô sản xuất, kinh nghiệm , v.v. dễ dàng tham gia vào thị trường nước giải khát. Từ đó trở thành đối thủ cạnh tranh trực tiếp với các thương hiệu nước giải khát như Tân Hiệp Phát, Suntory Pepsico, v.v.

TH True Milk – Vinamilk là 2 đối thủ cạnh tranh trực tiếp trên thị trường sữa tươi

KẾT LUẬN 
Hy vọng những thông tin về “đối thủ cạnh tranh” mà Pharmarketing mang đến đã giúp cho doanh nghiệp hiểu rõ hơn về tầm quan trọng của việc phân tích đối thủ cũng như cách thức phân tích hữu hiệu, chính xác. Chúc doanh nghiệp của bạn sẽ luôn phát triển thật vững vàng!