Những lý do khiến ngành Y dược Việt Nam trở thành điểm nóng thu hút các nhà đầu tư

Thị trường Y Dược Việt Nam đang cho thấy những bước nhảy vọt đầy triển vọng trong những năm vừa qua và được dự báo sẽ tiếp tục bùng nổ hơn nữa trong thời gian tới. Điều này mang lại cơ hội đầy hấp dẫn nhưng cũng không kém phần thách thức đối với các nhà đầu tư trong và ngoài nước. 

Những tiềm năng của thị trường Y Dược Việt Nam

Sự tăng trưởng của mức thu nhập bình quân đầu người và nhu cầu chăm sóc sức khỏe của người dân đang mở ra những cơ hội phát triển đầy hấp dẫn cho ngành Y Dược tại Việt Nam. Theo thống kê từ Fitch Solutions, năm 2019, chi tiêu cho chăm sóc sức khỏe của Việt Nam là khoảng 17 tỷ USD, tương đương 6,6% GDP. Đơn vị này cũng dự báo rằng, tổng mức chi tiêu cho ngành Y Dược tại Việt Nam sẽ đạt mốc 23 tỷ đô la Mỹ vào năm 2022 với tốc độ tăng trưởng kép hàng năm (CAGR) là 10,7%.

Cùng với xu hướng phát triển mạnh mẽ đó, ngành Y Dược Việt Nam trở thành một điểm đến hấp dẫn cho các nhà đầu tư trong và ngoài nước. Đặc biệt, với hiệp định EVFTA và Luật Đầu tư sửa đổi mới, các nhà sản xuất và nhà cung ứng từ nước ngoài sẽ có thêm rất nhiều lợi ích khi bước chân vào Việt Nam - thị trường màu mỡ của thiết bị y tế và thuốc nhập khẩu.  

Bên cạnh đó, làn sóng COVID-19 trở thành động lực thúc đẩy các nhu cầu chuyển đổi số trong ngành Y Dược như các dịch vụ y dược trực tuyến, ứng dụng chăm sóc sức khỏe,... Có thể nói, đây là một trong những xu hướng được quan tâm hàng đầu của ngành Y Dược trong làn sóng của cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0.

Thiết bị và dụng cụ y tế

Theo thông tin từ Bộ Y tế, thị trường thiết bị y tế của Việt Nam được dự đoán sẽ tăng trưởng với tốc độ 18 đến 20% từ năm 2016 đến năm 2020. Tuy nhiên, phần lớn các thiết bị y tế hiện nay cần phải tiến hành nhập khẩu do rất ít nhà sản xuất trong nước đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế. 

Tại các bệnh viện công trên cả nước, tình trạng thiếu trang thiết bị cho khoa phẫu thuật và khoa hồi sức tích cực đang là một trong những vấn đề đáng lo ngại. Ngoài ra, rất nhiều các thiết bị hiện có đã lạc hậu và cần được thay thế. Do sản xuất trong nước không đáp ứng được nhu cầu, Chính phủ Việt Nam khuyến khích nhập khẩu thiết bị y tế bằng cách đặt thuế nhập khẩu thấp và không hạn chế hạn ngạch. Điều này mang tới cho các doanh nghiệp trong và ngoài nước cơ hội đầu tư hấp dẫn nhưng cũng đi kèm theo những thách thức cạnh tranh không nhỏ.

Dược phẩm

Chính phủ đặt mục tiêu tăng tỷ trọng dược phẩm sản xuất trong nước lên 80% tới năm 2030, tạo động lực phát triển cho các nhà sản xuất trong nước. Ngoài ra, việc thực thi  EVFTA sẽ xóa bỏ thuế quan đối với các sản phẩm dược phẩm từ EU, đồng thời cho phép các công ty nước ngoài nhập khẩu và bán dược phẩm cho các nhà phân phối và bán buôn của Việt Nam. Điều này sẽ mang lại những lợi thế không nhỏ cho các nhà đầu tư nước ngoài và các đơn vị phân phối, bán lẻ dược phẩm tại Việt Nam.

Bên cạnh đó, Covid 19 thúc đẩy xu hướng chăm sóc sức khỏe của công chúng đã dẫn đến việc nhu cầu sử dụng thuốc và các sản phẩm bổ trợ ngày càng tăng. Nhờ đó, các công ty dược phẩm đã ghi nhận những kết quả kinh doanh rất khả quan trong giai đoạn 2020 và 2021. Tiêu biểu như Dược Hậu Giang - DHG đã đạt doanh thu thuần 4.003 tỷ đồng vào năm 2021, tăng 10,7% so với năm 2020.

Hệ thống bệnh viện

Mạng lưới bệnh viện ở Việt Nam khá rộng khắp. Có tổng số 1.531 bệnh viện, 86% trong số đó là công lập và 14% là tư nhân, chủ yếu tập trung ở các khu vực đô thị lớn như Thành phố Hồ Chí Minh, Hà Nội và Đà Nẵng. 1.318 bệnh viện công được quản lý theo hệ thống phân cấp, được phân loại ở tuyến trung ương, tuyến tỉnh và tuyến huyện hoặc tuyến xã.

Tuy nhiên, các bệnh viện Việt Nam đang phải đối mặt với một số thách thức quan trọng trong việc nâng cấp cơ sở vật chất, đội ngũ y tế và giảm thiểu tình trạng quá tải. Tỷ lệ giường trên dân số, hay tỷ lệ lấp đầy giường ở Việt Nam vượt xa tỷ lệ lấp đầy ngưỡng 80% theo khuyến nghị của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO).

Nhu cầu của người dân đang ngày một tăng cao trong khi hệ thống bệnh viện công luôn gặp phải tình trạng quá tải, các bệnh viện tư nhân dần nhận được sự hưởng ứng của đông đảo người dân trong quá trình chăm sóc sức khỏe. Đây có thể nói là một trong những tiềm năng phát triển mạnh mẽ nhất trong ngành Y Dược của các doanh nghiệp trong và ngoài nước. 

Các dịch vụ chăm sóc sức khỏe trên nền tảng kỹ thuật số  

Covid 19 đã đánh dấu một bước ngoặt đối với lĩnh vực Digital Healthcare tại thị trường Việt Nam với sự ra đời của những ứng dụng theo dõi và cập nhật tình hình sức khỏe từ xa như Bluezone hay PC Covid,... Với 70% dân số Việt Nam sống ở nông thôn hoặc vùng sâu vùng xa, các dịch vụ chăm sóc sức khỏe trực tuyến sẽ trở thành giải pháp tối ưu trong quá trình tiếp cận các dịch vụ y tế của người dân, giúp giảm thiểu chi phí và thời gian một cách đáng kể.

Các doanh nghiệp trong và ngoài nước cũng nhanh chóng tận dụng lợi thế của xu hướng chuyển đổi số trong ngành Y Dược, phát triển các dịch vụ chăm sóc sức khỏe thông minh với sự hỗ trợ công nghệ. Tuy vậy, lĩnh vực công nghệ Y Dược tại Việt Nam ở thời điểm hiện tại vẫn còn tương đối mới mẻ. Điều này mở ra cơ hội và tiềm năng phát triển rộng mở cho các nhà đầu tư trong và ngoài nước. Tuy nhiên, việc phát triển Digital Healthcare tại Việt Nam cũng gặp phải một số trở ngại như: Người dân chưa quen thuộc với các nền tảng y tế công nghệ, các sản phẩm dịch vụ phải phù hợp với các quy chuẩn khắt khe của pháp luật Việt Nam,...

Cơ hội và thách thức trong ngành Y Dược trong thời gian tới

Tầng lớp trung lưu tăng nhanh và dân số già hóa

Ngành Y Dược và đặc biệt là lĩnh vực chăm sóc sức khỏe ở Việt Nam đang trên đà phát triển mạnh mẽ nhờ những thay đổi về yếu tố nhân khẩu học. Sự phát triển nhanh chóng của nền kinh tế Việt Nam đã thúc đẩy nhu cầu về việc chăm sóc sức khỏe, nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân.

Đồng thời, sau những tác động của đại dịch Covid-19 và các yếu tố khác như: ô nhiễm môi trường, biến đổi khí hậu,... đã khiến sức khỏe trở thành mối quan tâm hàng đầu của người dân. Qua đó, mức chi tiêu cho các nhu cầu cầu y tế của người dân Việt Nam gia tăng đột biến. 

Ngoài ra, theo thống kê của Quỹ Dân số Liên hợp quốc  (UNFPA), Việt Nam đã bước vào “giai đoạn già hóa” từ năm 2011. Dự kiến ​​đến năm 2038, 20% người Việt Nam sẽ ở độ tuổi trên 60. Điều này làm gia tăng nhu cầu chăm sóc sức khỏe và có thể tạo nên những áp lực không nhỏ đối với hệ thống phúc lợi xã hội.

Mở rộng hệ thống bảo hiểm y tế và bệnh viện

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), 87% dân số Việt Nam hiện đang có Bảo hiểm Xã hội và trong tương lai chính phủ sẽ tiếp tục nỗ lực đạt mục tiêu bao phủ chăm sóc sức khỏe toàn dân bằng việc mở rộng loại hình bảo hiểm này. Ngoài ra, chính phủ tiếp tục tài trợ cho việc xây dựng các bệnh viện mới nhằm giảm thiểu tình trạng quá tải và đảm bảo rằng người dân trên khắp cả nước đều có thể tiếp cận các dịch vụ y tế. 

Tuy nhiên, việc xây dựng bệnh viện và phát triển các dịch vụ y tế công phụ thuộc vào ngân sách của nhà nước, do đó chính phủ sẽ cần huy động ngân sách nhiều nguồn đầu tư khác nhau, đặc biệt là các doanh nghiệp tư nhân và quốc tế.