Marketing Dược phẩm là gì? Yếu tố dẫn đến marketing dược hiệu quả

Mức đầu tư cho các hoạt động Marketing Dược phẩm đang tăng trưởng mạnh mẽ trong thời gian vừa qua theo làn sóng cạnh tranh ngày một gay gắt trên thị trường. Tuy nhiên với những đặc thù ngành khác biệt đã khiến cho nhiều nhà tiếp thị gặp phải khó khăn khi triển khai các chiến dịch tiếp thị Dược phẩm. Vậy Marketing Dược là gì? Cùng PharMarketing tìm hiểu những thông tin quan trọng nhất về Marketing dược phẩm trong bài viết dưới đây!

Khái niệm marketing dược là gì?

Marketing dược phẩm được hiểu là quá trình phát triển và thực hiện các hoạt động truyền thông, tiếp thị liên quan đến các sản phẩm Dược & Chăm sóc sức khỏe, với mục tiêu thu hút và thuyết phục người tiêu dùng đến với thương hiệu và sản phẩm Dược.

Đối tượng của Marketing Dược phẩm hiện nay bao gồm 3 nhóm chính: 

• Người tiêu dùng: Những cá nhân trực tiếp mua, sử dụng Dược phẩm
• Các đơn vị phân phối bán lẻ như siêu thị, chuỗi nhà thuốc,...
• Cơ sở y tế: Đội ngũ bác sĩ, nhân viên y tế tại các bệnh viện, phòng khám,...

Báo cáo nghiên cứu thị trường Dược phẩm toàn cầu của IQVIA, chỉ tính đến 2020 đã có tới hơn 1,3 triệu loại thuốc đã được phê duyệt trên toàn cầu, và hơn 90% trong số đó là thuốc thông thường. Số lượng thuốc mới tiếp tục phát triển mạnh mẽ sau giai đoạn đại dịch tạo nên một làn sóng cạnh tranh cực lớn trong ngành Dược phẩm. Mức độ cạnh tranh tăng cao đó đã buộc các nhãn hàng phải gia tăng đầu tư cho các chiến lược tiếp thị, nhằm chiếm sóng thị trường, lấn át đối thủ.

Đặc điểm của Marketing ngành dược phẩm

Marketing ngành dược phẩm cũng sử dụng các kênh truyền thông tương tự các ngành nghề khác như: Bán hàng & Khuyến mãi, Quảng cáo truyền hình, Digital Marketing, PR,... Tuy nhiên, marketing dược phẩm được đánh giá là một trong những lĩnh vực tiếp thị khó nhằn nhất bởi 5 đặc trưng sau:

• Quy định chặt chẽ: Ngành dược phẩm là một trong những ngành được quy định chặt chẽ nhất, đặc biệt là trong việc quảng cáo và bán các sản phẩm dược phẩm. Các công ty phải tuân thủ các quy định liên quan đến an toàn, hiệu quả và độ tin cậy của sản phẩm dược phẩm.
• Phải có kiến thức y tế: Các nhân viên Marketing của các công ty dược phẩm phải có kiến thức y tế vững vàng để có thể tương tác với các chuyên gia y tế, như các bác sĩ và nhà điều hành bệnh viện. Các nhân viên này cũng cần phải hiểu các vấn đề liên quan đến bệnh lý và các sản phẩm dược phẩm để có thể giải thích và giới thiệu sản phẩm của công ty một cách hiệu quả.
• Mối quan hệ với các chuyên gia y tế: Mối quan hệ với các chuyên gia y tế là một phần quan trọng của Marketing ngành dược phẩm. Các công ty phải xây dựng mối quan hệ đáng tin cậy với các chuyên gia y tế để có thể tư vấn và hướng dẫn cho họ về các sản phẩm dược phẩm.
• Chi phí đầu tư lớn: Marketing ngành dược phẩm đòi hỏi các công ty phải đầu tư nhiều tiền để phát triển các sản phẩm, thực hiện các nghiên cứu và phát triển chiến lược Marketing. Điều này dẫn đến việc chi phí đầu tư lớn và đòi hỏi các công ty phải đưa ra kế hoạch Marketing chi tiết và có tính chất chiến lược.
• Tầm ảnh hưởng cao: Các sản phẩm dược phẩm có tầm ảnh hưởng lớn đến sức khỏe và sự sống còn của người sử dụng. Vì vậy, Marketing ngành dược phẩm cần phải đảm bảo rằng thông tin về sản phẩm được cung cấp chính xác và đầy đủ để tránh gây hại cho người tiêu dùng.

Vì vậy, Marketing Dược luôn đề cao tính chính xác và giá trị bên trong các thông tin truyền thông, đòi hỏi sự sáng tạo phải nằm trong khuôn khổ của ngành Y Dược.

Xem thêm: Đặc điểm của marketing dược đáng lưu ý nhất 2023

Vai trò của Marketing Dược 

Ngân sách cho các hoạt động tiếp thị Dược phẩm tăng trưởng mạnh trong những năm gần đây, cho thấy sự chú trọng của các doanh nghiệp trong ngành đối với thị trường đầy tiềm năng này. Cụ thể, tiếp thị ngành Dược phẩm đóng vai trò quan trọng bởi những nguyên nhân sau:

Với doanh nghiệp

• Đánh giá tiềm năng & cơ hội trên thị trường: Marketing Dược giúp doanh nghiệp nhận thấy những nhu cầu điều trị và chăm sóc sức khỏe trên thị trường, từ đó đưa ra chiến lược phát triển sản phẩm và đánh chiếm thị trường phù hợp.
• Xây dựng và quảng bá hình ảnh thương hiệu & sản phẩm Dược: Quá trình marketing tạo dựng nên hình ảnh và vị thế của doanh nghiệp, sản phẩm trong mắt người tiêu dùng.
• Tăng doanh số bán hàng: Các hoạt động Marketing thuyết phục và tăng tỷ lệ chuyển đổi cho sản phẩm Dược, thúc đẩy khách hàng ra quyết định mua, từ đó tăng doanh số bán.
• Phát triển mối quan hệ với khách hàng: Không chỉ thúc đẩy doanh số bán, Marketing còn là công cụ quan trọng để duy trì các mối quan hệ gắn kết, trung thành với khách hàng cũ. Từ đó tạo tiền đề cho việc phát triển thị phần, tăng trưởng doanh thu bền vững trong tương lai.
• Gia tăng năng lực cạnh tranh: Như đã phân tích, thị trường Dược phẩm ngày càng trở nên đông đúc bởi sự gia nhập của hàng loạt doanh nghiệp trong và ngoài nước. Đòi hỏi các nhãn hàng phải tích cực đầu tư cho các hoạt động Marketing để giữ vững vị thế trong lòng người tiêu dùng và chinh phục những khách hàng mới.

Với người tiêu dùng và xã hội

Bên cạnh những lợi ích đối với doanh nghiệp, Marketing Dược phẩm còn góp phần mang lại những giá trị tích cực cho người tiêu dùng và xã hội. Các nội dung tiếp thị dược mang đến thông tin sức khỏe và dược phẩm đến người tiêu dùng như cách sử dụng, liều lượng, dược tính, tác dụng phụ, cảnh giác dược,... đi kèm với những kiến thức về bệnh học, liệu trình điều trị, chăm sóc sức khỏe,...

Mục tiêu của Marketing Dược phẩm

Nhìn chung, mục tiêu của Marketing Dược phẩm cũng như các chiến lược tiếp thị khác chính là mang sản phẩm đến gần hơn với người tiêu dùng, bác sĩ, chuyên gia,... đồng thời xây dựng hình ảnh thương hiệu & sản phẩm Dược uy tín, chất lượng. 

Tuy nhiên, do đặc thù ngành Dược phẩm ảnh hưởng lớn đến đời sống và sức khỏe cộng đồng nên các chiến lược Marketing Dược hiện nay thường được chia ra thành hai nhóm mục tiêu chính Sức khỏe cộng đồng & Lợi nhuận doanh nghiệp:

Sức khỏe cộng đồng

Các mục tiêu sức khỏe cộng đồng tiêu biểu như: 

• Phổ biến những thông tin quan trọng về thuốc như: Công dụng, liều lượng, đối tượng sử dụng, chống chỉ định,... tới bác sĩ, chuyên gia y tế, bệnh nhân,...
• Nâng cao nhận thức của người dùng về bệnh lý
• Cung cấp những kiến thức, nội dung giá trị về cách phòng tránh dịch bệnh, cách thức điều trị,....
• Giúp tăng cường ý thức của cộng đồng trong việc chăm sóc sức khỏe.
• Giúp người dùng nhận biết được các loại dược phẩm và đưa ra lựa chọn phù hợp với sức khỏe.

Đối với doanh nghiệp

• Tăng doanh số bán hàng: Mục tiêu chính của Marketing Dược là tăng doanh số bán hàng bằng cách quảng bá sản phẩm và thuyết phục người tiêu dùng mua sản phẩm của công ty.
• Quảng bá thương hiệu: Marketing Dược cũng tập trung vào việc quảng bá thương hiệu để tạo ra sự nhận thức và tăng cường giá trị thương hiệu của công ty.
• Cải thiện hình ảnh công ty: Marketing Dược cũng đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện hình ảnh công ty bằng cách thực hiện các chiến dịch quảng cáo và xây dựng mối quan hệ tốt với khách hàng và chuyên gia y tế.
• Xây dựng mối quan hệ với các chuyên gia y tế: Marketing Dược cũng tập trung vào việc xây dựng mối quan hệ tốt với các chuyên gia y tế để tăng cường sự hiểu biết về sản phẩm và tạo ra một đội ngũ nhân viên y tế ủng hộ cho sản phẩm của công ty.
• Đưa ra thông tin chính xác và hữu ích: Mục tiêu của Marketing Dược là đưa ra thông tin chính xác và hữu ích về sản phẩm dược phẩm của công ty cho khách hàng và chuyên gia y tế để giúp họ hiểu rõ hơn về sản phẩm và tận dụng được những lợi ích của sản phẩm.
• Tạo ra lợi nhuận cho công ty: Cuối cùng, mục tiêu của Marketing Dược là tạo ra lợi nhuận cho công ty bằng cách tăng doanh số bán hàng và giảm chi phí quảng cáo.

Xem thêm: Mục tiêu của Marketing Dược:  Phương pháp xác định mục tiêu marketing dược

Chiến lược marketing Dược phẩm

Chiến lược là xương sống quyết định sự thành công của các hoạt động Marketing Dược phẩm. Chiến lược marketing dược bao gồm những yếu tố như: Tầm nhìn và mục tiêu tiếp thị cùng những kế hoạch, cách thức để đạt được các mục tiêu đó.

Ngày nay, các chiến lược marketing được sử dụng nhiều nhất trong ngành Dược phẩm phải kể đến như: 

• Phân tích thị trường: Công ty phải tiến hành phân tích thị trường để hiểu rõ nhu cầu của khách hàng và nhận biết đối thủ cạnh tranh. Phân tích này cung cấp cho công ty thông tin để đưa ra các quyết định chiến lược hiệu quả.
• Quản lý sản phẩm: Các sản phẩm của công ty phải được quản lý một cách hiệu quả để đáp ứng nhu cầu của khách hàng và tạo ra giá trị cho công ty. Công ty cần đảm bảo rằng sản phẩm của mình đáp ứng đúng yêu cầu kỹ thuật và chất lượng của các quy định của ngành.
• Chiến lược giá cả: Công ty cần xác định chiến lược giá cả phù hợp để đáp ứng nhu cầu của khách hàng và cạnh tranh với các đối thủ. Giá cả phải đảm bảo rằng công ty có thể kiếm được lợi nhuận và đồng thời giá cả phải hấp dẫn đối với khách hàng.
• Chiến lược tiếp thị: Công ty cần xây dựng các chiến lược tiếp thị để giới thiệu sản phẩm của mình đến khách hàng. Các chiến lược này có thể bao gồm các chiến dịch quảng cáo, kênh phân phối, truyền thông đa kênh và các sự kiện y tế.
• Quản lý khách hàng: Công ty cần đảm bảo rằng khách hàng của họ được quản lý một cách hiệu quả để tạo ra các cơ hội bán hàng. Các công ty có thể sử dụng các công nghệ tiên tiến để quản lý thông tin khách hàng và cải thiện tương tác khách hàng.
• Quản lý thương hiệu: Công ty cần phải xây dựng và bảo vệ thương hiệu của mình để giữ chân khách hàng và tạo ra giá trị cho công ty. Quản lý thương hiệu bao gồm xây dựng thương hiệu, quảng bá thương hiệu, phát triển các chiến lược thương hiệu và đánh giá hiệu quả của

Tìm hiểu thêm: Top 5 chiến lược marketing dược phẩm được quan tâm hiện nay

Những yếu tố ảnh hưởng tới marketing dược phẩm

Những yếu tố ảnh hưởng được xét trên hai khía cạnh: Môi trường vĩ mô - Các yếu tố vĩ mô bên ngoài tầm kiểm soát của doanh nghiệp, Môi trường vi mô - Các yếu tố nhỏ thuộc về mỗi doanh nghiệp:

Môi trường vĩ mô

Môi trường vĩ mô đề cập đến tất cả các yếu tố bên ngoài có thể tác động theo chiều hướng tích cực hoặc tiêu cực đến hoạt động marketing của doanh nghiệp. Các yếu tố vĩ mô ảnh hưởng đến quy mô thị trường dược phẩm bao gồm chính trị, kinh tế, văn hóa xã hội và công nghệ..

• Môi trường chính trị, pháp luật: Pháp luật nước ta quy định rất chặt chẽ các điều khoản về nghiên cứu, công bố, đăng ký, lưu hành, quảng cáo và nơi bán thuốc. Khung pháp lý phức tạp này là một rào cản nghiêm trọng đối với các đối thủ cạnh tranh mới trong ngành dược phẩm, trong khi các nhà sản xuất và phân phối thuốc lâu đời sẽ dễ dàng hơn rất nhiều. Do vậy, các công ty dược cần nắm bắt kịp thời và chủ động tuân thủ các chính sách ban hành để hạn chế tối đa ảnh hưởng tiêu cực của yếu tố này mang lại.
• Môi trường văn hóa: Văn hóa đề cập đến các chuẩn mực về đạo đức, niềm tin và nguyên tắc của người dân. Thông qua các yếu tố này, marketing có thể tác động đến nhận thức, quan điểm và hành vi của người dùng về những sản phẩm công ty đang cung cấp. Môi trường văn hóa cũng có thể ảnh hưởng đến lối sống, nhận thức sức khỏe của người dân. Điển hình như giới trẻ Việt Nam đang ngày càng chú trọng hơn đến chế độ ăn uống sạch, healthy.
• Môi trường tự nhiên: Môi trường tự nhiên cung cấp nguồn nguyên liệu và tài nguyên cần thiết cho sản xuất dược. Khi môi trường tự nhiên như khí hậu, thời tiết thay đổi đột ngột, khó có thể kiểm soát, làm thay đổi chất lượng nguyên liệu, dược liệu đầu vào, từ đó, ảnh hưởng đến chiến dịch và kế hoạch phát triển của doanh nghiệp. Hơn hết, những biến động khí hậu và môi trường hiện nay đang tác động lớn đến sức khỏe con người. Nhãn hàng cần theo dõi môi trường tự nhiên, dự đoán những tình trạng bệnh theo mùa,... để có chiến lược kinh doanh Dược phẩm phù hợp.
• Kinh tế: Ngành Dược phẩm được dự đoán sẽ “đứng ngoài” làn sóng suy thoái toàn cầu hiện nay, do nhu cầu sức khỏe của người dân luôn ở ngưỡng duy trì hoặc tăng trưởng. Tuy nhiên tình trạng lạm phát vẫn có thể khiến cho các chi phí nguyên vật liệu, chi phí marketing,... tăng cao. Đồng thời, tình trạng kinh tế tác động lớn đến mức chi tiêu của người dân, đòi hỏi chiến lược giá khéo léo của thương hiệu.
• Công nghệ: Công nghệ hiện đại không chỉ cho phép các chiến lược Marketing được đơn giản & tối ưu hóa mà còn tác động đến toàn bộ hoạt động của doanh nghiệp từ quy trình sản xuất, vận hành, phân, phối,...

Môi trường vi mô

Môi trường vi mô là các yếu tố bên trong, nội tại của doanh nghiệp ảnh hưởng đến chiến lược, định hướng phát triển và hoạt động kinh doanh. Chúng bao gồm: đối thủ cạnh tranh, khách hàng, nhà cung cấp, cổ đông và nhân lực. 

• Đối thủ cạnh tranh: Tiềm năng của ngành Dược phẩm đã tạo nên sức ép cạnh tranh rất lớn giữa các doanh nghiệp trong và ngoài nước. Đòi hỏi các doanh nghiệp ngày càng chú trọng hơn đến các hoạt động marketing nhằm bảo vệ và gia tăng thị phần, đồng thời nghiên cứu chiến lược của đối thủ cạnh tranh để đưa ra những biện pháp phù hợp.
• Khách hàng: Hai nhóm khách hàng chính trong ngành Dược phẩm bao gồm người tiêu dùng cá nhân và các điểm tiêu thụ dược phẩm như nhà thuốc bán lẻ, bệnh viện, nhà thuốc, phòng khám,... Ngày nay, người tiêu dùng chủ động và nhạy bén hơn trong việc chọn lựa Dược phẩm. Do đó, marketing cần cần chú trọng tiếp cận họ nhiều hơn trên đa điểm chạm, đa nền tảng Social Media, Quảng cáo TVC, PR Báo chí, KOLs, … Bên cạnh đó, đối với nhóm khách hàng là nhà thuốc, đơn vị phân phối nhỏ lẻ hoặc phòng khám, bạn nên tập trung vào các chương trình chiết khấu, giảm giá, hỗ trợ PR, hỗ trợ chăm sóc khách hàng,...
• Nhà cung cấp: Các yếu tố đầu vào như nguyên liệu, máy móc sản xuất, lao động,... được cung cấp đến doanh nghiệp dược để đảm bảo vận hành sản xuất tốt. Trong một số trường hợp, ví dụ như trong đại dịch covid 19, nguyên liệu dược bị hạn chế, khiến các doanh nghiệp khó có thể duy trì sản xuất với quy mô dự tính. Do đó, để hạn chế những trường hợp không đáng có về nguyên liệu đầu vào, bạn cần tính toán, xem xét và dự báo tình trạng nguồn cung cả ở hiện tại và tương lai để giải bài toán lưu trữ hàng tồn kho. Tuy nhiên, một số nguyên liệu đầu vào như dược liệu, hoạt chất dược hay tá dược có thời hạn sử dụng khá ngắn, vì thế, bạn cần hết sức lưu ý để cân đối kế hoạch sản xuất và lưu trữ.
• Nhân lực: Việc sắp xếp người thích hợp cho công việc, duy trì động lực làm việc cho nhân sự giúp giữ chân họ lâu dài. Nhân sự dược cần đạt yêu cầu về chuyên môn dược, được đào tạo và đào tạo lại theo định kỳ để nâng cao kiến thức và kinh nghiệm, góp phần giúp doanh nghiệp đạt được mục tiêu kinh doanh. Ví dụ, đối với nhân sự khối sản xuất, việc đào tạo và cập nhật các quy định GMP, GSP,... phải được tiến hành định kỳ. Đặc biệt đối với marketing, nhân sự cần phải nắm vững kiến thức về bệnh học, cơ chế tác dụng và hiệu quả, độ an toàn của sản phẩm để truyền tải thông tin chính xác đến người dùng.  

Những thách thức và yêu cầu trong Marketing Dược

để có một chiến lược marketing dược hiệu quả, các doanh nghiệp cũng cần tìm hiểu kỹ các thách thức và yêu cầu cần có khi thực hiện marketing dược

Chiến lược Marketing Dược dựa trên nghiên cứu

Để đạt được kết quả tốt trong Marketing Dược, các doanh nghiệp trong ngành dược phẩm cần phải đưa ra chiến lược dựa trên nghiên cứu thị trường và khách hàng mục tiêu. Tuy nhiên, việc thu thập và phân tích dữ liệu thị trường và khách hàng trong ngành dược phẩm là một thách thức đối với các doanh nghiệp vì cần phải đảm bảo tính chính xác và độ tin cậy của thông tin.

Quy định pháp luật liên quan đến Marketing Dược

Các doanh nghiệp trong ngành dược phẩm cần phải tuân thủ các quy định pháp luật liên quan đến tiếp thị sản phẩm dược phẩm. Những quy định này thường khá phức tạp và có sự thay đổi thường xuyên, do đó, các doanh nghiệp cần phải cập nhật thông tin và đảm bảo tuân thủ đầy đủ để tránh vi phạm pháp luật và gây thiệt hại cho doanh nghiệp.

Những điều cần lưu ý trong Marketing Dược

Qua những phân tích trên, có thể thấy Marketing Dược mang rất nhiều đặc trưng khác biệt so với thị trường tiếp thị chung. Vì vậy, quá trình xây dựng và triển khai các hoạt động quảng bá dược phẩm cần chú ý những điều sau:

Lấy khách hàng làm trung tâm

Các hoạt động marketing dược phẩm đòi hỏi tính cá nhân hóa rất cao do đặc trưng của từng loại bệnh lý, dược phẩm và thể trạng mỗi người. Do đó, nhãn hàng cần bám sát chân dung khách hàng, nghiên cứu chi tiết insight và thấu những nỗi đau của người bệnh để đưa ra những thông điệp marketing phù hợp nhất. 

Sáng tạo trong khuôn khổ

Sáng tạo dựa trên nền tảng của những quy định quảng cáo trong ngành là yếu tố tiên quyết trong quảng cáo ngành Dược. Dưới sự kiểm soát chặt chẽ của cơ quan nhà nước, tính khắt khe trong các điều luật quảng cáo, tính sáng tạo của Marketing Dược có phần khó khăn hơn các ngành nghề khác. Tuy nhiên điều này cũng bảo vệ doanh nghiệp Dược phẩm khỏi những hoạt động cạnh tranh, quảng cáo không lành mạnh.

Sản phẩm là cốt lõi

Theo Deloitte, Chất lượng sản phẩm & độ an toàn là những yếu tố quan trọng nhất đối với người tiêu dùng khi lựa chọn sản phẩm Dược. Vì vậy, sản phẩm tốt là cốt lõi quan trọng nhất để Marketing thành công. Những yếu tố xoay quanh Dược phẩm như: Công dụng, Dược tính, Liều lượng, Cách dùng, Chống chỉ định,.... Cần được thể hiện rõ trên mọi kênh truyền thông cho sản phẩm.

Đề cao giá trị nhân văn, thực tiễn

Là lĩnh vực ảnh hưởng đến sức khỏe con người, Marketing Dược luôn đề cao giá trị nhân văn và hướng đến những lợi ích của con người. Vì vậy các thương hiệu Dược luôn chú trọng vào các hoạt động CSR - thể hiện trách nhiệm với cộng đồng.

KẾT LUẬN

Nhìn chung, Marketing Dược phẩm đang ngày càng phát triển mạnh mẽ trên đà tăng trưởng của thị trường ngành. Tuy nhiên sự phức tạp, cùng tính đặc thù ngành cao khiến cho các nhà tiếp thị gặp phải nhiều khó khăn. Để có được chiến lược Marketing Dược hiệu quả ngày nay, bên cạnh những lưu ý trên, doanh nghiệp cần không ngừng tìm hiểu những xu hướng tiếp thị mới, mạnh dạn bước qua “vùng an toàn” của ngành. Hi vọng rằng những nội dung tiếp thị Dược phẩm từ PharMarketing có thể giúp thương hiệu của bạn xây dựng những chiến lược hiệu quả.