Cách thức tối ưu hóa hiệu quả chiến lược marketing mix cho sản phẩm thuốc

Marketing Mix hay tiếp thị hỗn hợp là một khái niệm đã rất quen thuộc với những người làm marketing. Đây là một trong những chiến lược tiếp thị trọng điểm mà hầu hết các thương hiệu ngay này đều đang nỗ lực thực hiện và tối ưu hóa, bao gồm cả các nhãn hàng Dược phẩm. Tuy nhiên, với tính đặc thù chuyên ngành cao, việc triển khai chiến lược marketing mix cho sản phẩm thuốc có rất nhiều điểm khác biệt so với những lĩnh vực khác. Cùng PharMarketing tìm hiểu về cách thức khai thác tối đa hiệu quả của công cụ này trong marketing ngành Dược phẩm nhé!

Vì sao cần thực hiện chiến lược marketing mix cho sản phẩm thuốc?

Marketing Mix hay Marketing hỗn hợp được hiểu là chiến lược phối hợp sử dụng các công cụ tiếp thị nhằm tối ưu hóa hiệu quả của toàn bộ hoạt động marketing, giúp doanh nghiệp đạt được các mục tiêu tiếp thị mong muốn. Ngày nay, Marketing Mix được ứng dụng rộng rãi trong đa lĩnh vực, bao gồm cả dược phẩm với mục tiêu quảng bá sản phẩm, mang lại những trải nghiệm tốt nhất cho người tiêu dùng trên mọi điểm chạm.

Marketing Mix 4P là mô hình đầu tiên và cơ bản nhất, được phát triển bởi E. Jerome McCarthy vào năm 1960. Trong đó, 4 chữ P tương ứng với 4 chiến lược chính trong marketing: Product - Sản phẩm, Price - Giá cả, Place - Phân phối và Promotion - Xúc tiến. Tuy nhiên, với sự phát triển ngày một phức tạp của thị trường cũng như đặc thù riêng biệt của một số ngành nghề như Dịch vụ, Y Dược,... Marketing Mix ngày nay đã được mở rộng ra nhiều phiên bản như: Marketing Mix 7P, Marketing Mix 4C,...

Đối với chiến lược marketing mix cho sản phẩm thuốc, thông thường các doanh nghiệp vẫn sử dụng mô hình 4P truyền thống hoặc ứng dụng mô hình 7P với các yếu tố bổ sung: People - Con người, Physical Evidence - Bằng chứng vật lý, Process - Quy trình. 

Ngày nay, việc ứng dụng chiến lược marketing mix cho sản phẩm thuốc được xem là nhiệm vụ tất yếu đối với các nhãn hàng dược phẩm bởi hai nguyên nhân chính sau: 

• Sức ép cạnh tranh cao, nhiều thương hiệu mới gia nhập thị trường: Trong những năm trở lại đây, nhận thức và nhu cầu chăm sóc sức khỏe của người dân ngày một tăng cao khiến cho thị trường Dược phẩm trở nên hấp dẫn hơn bao giờ hết. Sự bành trướng của những ông lớn như Dược Hậu Giang, Bidiphar, Pymepharco,... cùng hàng loạt doanh nghiệp lớn gia nhập ngành như Masan, Viettel, FPT,... đã tạo nên sức ép cạnh tranh rất lớn trong ngành Dược phẩm. Thực trạng này đòi hỏi các nhãn hàng cần có được chiến lược tiếp thị bài bản, ấn tượng để có thể thu hút người tiêu dùng giữa vô số lựa chọn trên thị trường.
• Sự thay đổi trong hành vi tiêu dùng Dược phẩm: Sự thay đổi trong nhận thức về vấn đề sức khỏe đã khiến người tiêu dùng chủ động hơn trong quá trình lựa chọn và quyết định mua dược phẩm. Theo Vietnam’s Search for Tomorrow, có tới 70% thông tin liên quan đến sức khỏe được tìm thấy ảnh hưởng đến quyết định điều trị của người bệnh. Do đó, doanh nghiệp cần tăng cường và tối ưu trải nghiệm người tiêu dùng trên các điểm chạm nhằm tăng khả năng tiếp cận và chinh phục khách hàng mục tiêu. Để đạt được mục tiêu này không thể thiếu đi chiến lược Marketing Mix, giúp nhãn hàng phối hợp hiệu quả các công cụ tiếp thị, đạt hiệu quả tối ưu trên mọi nền tảng.

Cách thức triển khai chiến lược marketing mix cho sản phẩm thuốc

Dựa trên mô hình 4P cơ bản, chiến lược marketing mix cho sản phẩm thuốc thường được triển khai theo 4 chiến lược thành phần sau:

Chiến lược sản phẩm 

Theo khảo sát người tiêu dùng cua Deloitte vào năm 2020, chất lượng và độ an toàn chính là hai yếu tố quan trọng nhất trong việc lựa chọn sản phẩm chăm sóc sức khỏe. Là sản phẩm có tác động trực tiếp đến sức khỏe và sự sống của người dùng, do đó vấn đề về chất lượng và sự an toàn của thuốc trở nên đặc biệt hơn so với các loại hình sản phẩm khác trên thị trường. 

Ngày nay, thuốc được phân loại theo hai kênh chính: Thuốc kê đơn ETC và Thuốc không cần qua kê đơn OTC với khả năng đáp ứng những nhóm nhu cầu, bệnh lý khác nhau của người tiêu dùng. Ngoài ra, các vấn đề về sức khỏe của cộng đồng cũng ngày một phức tạp dẫn đến việc phát sinh ra nhiều nhu cầu mới trong việc sử dụng thuốc. Vì vậy, hầu hết các nhãn hàng dược phẩm hiện nay đều đang chú trọng phát triển đa dạng các dòng sản phẩm, nhằm đáp ứng và đánh chiếm những nhóm khách hàng mới. 

Tuy nhiên, chiến lược sản phẩm trong ngành Dược gặp phải nhiều rào cản về các yếu tố xoay quanh sản phẩm như: Quy trình nghiên cứu và thử nghiệm gắt gao, kiểm duyệt chặt chẽ, đảm bảo nghiên cứu kỹ lưỡng các thông tin xoay quanh sản phẩm như: thành phần, tá dược, chống chỉ định, liều lượng,...

Chiến lược giá 

Giá cả luôn là yếu tố quan trọng trong chiến lược marketing mix cho sản phẩm thuốc, bởi nó ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng chi trả của người tiêu dùng. 

Đối với người tiêu dùng cá nhân, sự ảnh hưởng của giá cả có phần giảm bớt so với với các mặt hàng khác trên thị trường. Tuy nhiên, theo nghiên cứu của Deloitte về các yếu tố ảnh hưởng đến quyết định mua sản phẩm chăm sóc sức khỏe, giá cả là nhân tố đứng thứ 4 sau chất lượng, độ an toàn và thương hiệu. Như vậy, có thể thấy yếu tố này vẫn có sự tác động lớn đến người tiêu dùng, đặc biệt là ở kênh thuốc OTC. 

Bên cạnh đó, nhãn hàng dược phẩm cần đặc biệt chú trọng chiến lược giá đối với các kênh phân phối lớn như bệnh viện, nhà thuốc, phòng khám,... Bên cạnh những dòng thuốc được quy định chặt chẽ về giá, có nhiều dòng dược phẩm mà doanh nghiệp có thể linh động trong chiến lược giá, nhằm gia tăng lợi thế cạnh tranh, thúc đẩy các đơn vị phân phối đẩy bán.

Chiến lược phân phối

Với hệ thống kênh đặc thù, hoạt động phân phối trở thành một bộ phận quan trọng trong chiến lược marketing mix cho sản phẩm thuốc, ảnh hưởng rất lớn đến quá trình tiêu dùng dược phẩm. 

Cụ thể, hệ thống phân phối thuốc tại Việt Nam bao gồm các thành phần chính như:

• Doanh nghiệp phân phối dược phẩm chuyên nghiệp (Dược phẩm TW1, 2, Dược phẩm Đông Á, Diethelm Keller Siber Hegner (Thụy Sĩ), Zeullig Parma (Singapore),...
• Các đơn vị vừa sản xuất vừa phân phối như: Traphaco, Sao Thái Dương, Dược Hậu Giang,...
• Hệ thống chợ thuốc sỉ
• Bệnh viện và phòng khám
• Đơn vị bán lẻ dược phẩm: Chuỗi nhà thuốc, các nhà thuốc lẻ, siêu thị thuốc,...

Trong đó, kênh thuốc ETC thường được chú trọng phát triển tại một số kênh phân phối lớn như: Bệnh viện, phòng khám,... Còn đối với kênh OTC, doanh nghiệp thường chú trọng đẩy mạnh thêm các kênh bán lẻ như chuỗi nhà thuốc, siêu thị thuốc,...

Ngày nay, với sự phát triển của các hình thức mua sắm trực tuyến, nhu cầu mua thuốc online ngày càng tăng cao. Vì vậy, bên cạnh việc đẩy mạnh các kênh phân phối trung gian, nhãn hàng cần xem xét đến việc phát triển hoạt động thương mại điện tử, đặt hàng trực tuyến, giao hàng tại nhà,...

Chiến lược xúc tiến - Truyền thông & tiếp thị

Trong bối cảnh thị trường Y Dược cạnh tranh gay gắt với vô số thương hiệu mới, các công cụ truyền thông luôn là yếu tố quan trọng hàng đầu trong một chiến lược marketing mix cho sản phẩm thuốc.

Các chiến lược xúc tiến quan trọng trong marketing mix dược phẩm phải kể đến như: Quan hệ công chúng, Quảng cáo, Khuyến mãi, Hội thảo, Trade Marketing,... Trong đó, nhãn hàng dược phẩm cần đặc biệt chú trọng đến chiến lược omnichannel - phối hợp truyền thông đa kênh, nhằm kết hợp sức mạnh của các công cụ tiếp thị, tối ưu hóa hiệu quả chiến dịch và tăng cường trải nghiệm khách hàng trên đa điểm chạm. 

Như số liệu đã nêu trên, 70% thông tin được tìm thấy có ảnh hưởng đến quyết định của người tiêu dùng trong ngành Chăm sóc sức khỏe. Vì vậy, việc truyền tải thông tin mạnh mẽ, phủ sóng đa kênh là điều rất quan trọng với các chiến lược marketing mix cho sản phẩm thuốc. Tuy nhiên, khi thực hiện chiến lược này, nhãn hàng cần chú ý đến những quy định khắt khe trong luật quảng cáo dược phẩm để tránh những vi phạm đáng tiếc.

Bên cạnh 4P cơ bản và quan trọng nhất trong Marketing Mix, đối với sản phẩm thuốc, nhãn hàng có thể mở rộng ra các chiến lược Marketing Mix Dược phẩm 7P, 8P,... có sự bổ sung thêm các yếu tố như: Con người - People, Physical Evidence - Bằng chứng vật lý, Process - Quy trình,.... 

KẾT LUẬN

Với vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy hoạt động kinh doanh, chinh phục khách hàng, marketing hỗn hợp chắc chắn sẽ luôn là nhiệm vụ thiết yếu đối với mọi doanh nghiệp hiện nay. Trên đây là toàn bộ những kiến thức nền tảng mà bạn cần nắm được để triển khai thành công một chiến lược marketing mix cho sản phẩm thuốc. Đừng quên đón đọc những kiến thức marketing bổ ích tiếp theo từ PharMarketing nhé!

Xem thêm: Chiến lược marketing mix của công ty dược phẩm